Tóm tắt

Nghiên cứu định lượng và nghiên cứu định tính là hai cách tiếp cận cơ bản trong nghiên cứu xã hội. Cách tiếp cận nghiên cứu định lượng được áp dụng phổ biến trong khoa học xã hội trước những năm 70 của thế kỷ XX. Tuy nhiên, sau đó khi nghiên cứu định tính phát triển thì vai trò của nghiên cứu định lượng đã giảm đi và thực tế ở Việt Nam, nhiều nhà nghiên cứu xã hội vận dụng đúng kỹ thuật của hai loại hình phương pháp này còn gặp nhiêu khó khăn. Nhắm đáp ứng nhu cầu tim hiếu phương pháp nghiên cứu trong khoa học xã hội, năm 2022, Nhà xuất bản Khoa học xã hội xuất bản cuốn sách với nhan đề Vận dụng phương pháp định lượng và định tính trong nghiên cứu: Từ hình thành ý tưởng đến phát hiện khoa học do GS.TS. Nguyễn Hứu Minh làm chủ biên. Nội dung chính của cuôn sách là cung câp cơ sơ lý thuyết và các kỹ thuật vận dụng phương pháp định lượng và định tính trong quá trinh nghiên cứu, từ việc xây dựng ý tưởng nghiên cứu đên việc thu thập và phân tích thông tin nhăm có được những phát hiện mới vê mặt khoa học. Cuôn sách là sản phâm chặt lọc kinh nghiệm từ nhiều năm nghiên cứu khoa học xã hội và giảng dạy về phương pháp nghiên cứu của các tác giả. Nhiều ví dụ được trinh bày nhăm minh họa cho việc vận dụng lý thuyêt và kỹ thuật phân tích định lượng và định tính. Ngoài phần Lời nói đầu, cuốn sách được kết cầu thành 4 phần chinh: Phản 1. Bản chất và đặc trưng của phương pháp nghiên cứu định tính Phân này, nhóm tác giả làm rõ bản chất của nghiên cứu định tinh và định lượng thông qua một số tiêu chí sau: (i) Khái niệm; (ii) Các mỗi quan tâm của nghiên cứu định tinh/định lượng: (iii) Một số phương pháp thu thập thông tin cơ bản; (iv) Một số hạn chế của nghiên cứu; (v) Một số lỗi thường gặp. Trên cơ sở đó, nhận diện sự khác biệt chủ yêu giữa nghiên cứu định lượng và định tinh; đê xuât phương thức lựa chọn phương pháp nghiện cứu phú hợp và sự két hợp giữa hai phương pháp nghiên cứu trên. Nhóm tác giả khăng định, mỗi loại phương pháp có thế mạnh riêng và những hạn chế nhất định. Trong thực tế, nhà nghiên cứu cần phải căn cứ vào mục tiêu, câu hỏi nghiên cứu và thế mạnh của các nhân để lựa chọn loại hình phương pháp phù hợp để từ đó đạt được kết quả nghiên cứu tốt nhất. Phần II. Thiết kế nghiên cứu định lượng và định tính Tập trung trình bày mục đích và đặc điểm một số loại thiết kế nghiên cứu: (i) Thiết kế mô tả; (ii) Thiết kể nhận quả; (iii) Thiết kế khám phá/thăm dợ; (iv) Thiết kế lịch sử; (v) Thiết kế so sánh theo không gian và theo thời gian; (vi) Thiết kể phân tích siêu dữ liệu; (vii) Thiết kế nghiên cứu hành động: (viii) Thiết kể nghiên cứu thực nghiệm. Nhóm tác giả cho răng, đôi với nhà nghiên cứu lành nghê, ý tướng nghiên cứu có thế đên một cách tự nhiên và đê có một ý tưởng hoàn chính cân trai qua nhiều bước khác nhau trước khi đưa ra các câu hỏi nghiên cứu. Về bản chất, câu hỏi nghiên cứu la nooij dung cơ bản của nghiên cứu được cụ thế hóa dưới dạng câu hỏi. Câu hỏi nghiên cứu khác với câu hỏi thông thường ở chỗ nó đòi hỏi câu trả lời phải có đầy đủ các bằng chứng khoa học và phải thông qua một quá trình nghiên cứu. Câu hỏi nghiên cứu phản ánh mỗi quan tâm của nhà nghiên cứu. Chúng làm nên nội dung nghiên cứu của đề tài Phản III. Thu thập thông tin định lượng và định tính Để có thể thu thập thông tin một cách đầy đủ, toàn diện và chính xác, đặc biệt đảm bảo tinh khách quan cho hoạt động nghiên cứu, nhóm tác giả tập trung phân tích và hướng dẫn người nghiên cứu các cách thức thu thập thông tin: (i) Thu thập thông tin thứ cấp; (ii) Thu thập thông tin qua bảng hỏi; (iii) Thu thập thông tin định tính. Trong giai đoạn thực hành nghiên cứu xã hội tại thức địa, nhóm tác giả đưa ra một số lưu ý về đạo đức nghiên cứu trong tổ chức thu thập dữ liệu, trong đó có vấn đề bảo mật dữ liệu thu thập được. Phân IV. Phân tích thông tin định lượng và định tinh Về phân tích thông tin định lượng, nhóm tác giả đưa ra một sô khái niệm cơ bản và hướng dân cách so sánh trung bình hai mẫu độc lập và so sánh trung bình nhiêu mâu.